گفتار اول: بانکداری نوین

سیستم های جدید بانکداری سبب شده اند که بسیاری از موسسه های مالی، خدمات خود را از طریق اینترنت در اختیار مشتریان قرار دهند که از آن جمله می توان به پرداخت های الکترونیکی مستقیم، صدور چک، خرید اوراق بیمه و بهادار و گشایش و بستن حساب ها، اشاره کرد.

«سه ویژگی اینترنت یعنی دسترسی آسان، نامشخص بودن تماس بین مشتری و موسسه و سرعت انجام معاملات، سبب ایجاد برخی شیوه های متعارف پولشویی شده است. اگر چه این عوامل، افزایش سطح کارایی و کاهش هزینه خدمات مالی را در پی دارند، شناسایی مشتری و نظارت پیگیر بر حساب ها و معاملات موسسه های مالی را دشوارتر می سازند.» [۱]

گفتار دوم:  بانکداری اختصاصی

در کشورهایی که با مشکلات ناشی از فساد مالی روبرو هستند ، اشخاص دارای وجهه سیاسی ، به منظور کسب منافع مالی از راه اختلاس ، ارتشا و دیگر فعالیتهای مجرمانه، می توانند از سمت های رسمی خود ، استفاده کنند. بطور معمول ، عواید غیر قانونی کسب شده توسط آنان یا وابستگانشان برای اجرای عملیات پولشویی به خارج از کشور ارسال می شود.

بانکداری اختصاصی به شکل بالقوه دارای دو زمینه اصلی برای آسیب پذیری است که ممکن است توسط اشخاص بانفوذ یا وابستگان آنان مورد سوء استفاده قرار گیرد.

خطر نخست هنگامی است که بانکداری اختصاصی اصل حفظ هوشیاری نسبت به مشتری و فعالیتهای او را به طور شایسته و بایسته رعایت نمی کند. به طور معمول، این افراد برای انجام معاملات مهم یا پیچیده و پنهان سازی وحفظ داراییهای غیر قانونی خود به دنبال خدمات بانکی اختصاصی هستند. بانکدار اختصاصی، ناخودآگاه سیاستمدار فاسد را در تاسیس شرکت های امانی و پوششی یاری می دهد و به این ترتیب زمینه ای را فراهم می کند که مالک دارایی ها ناشناخته بماند .

خطر دوم، استفاده از واسطه های حرفه ای برای افتتاح حساب از سوی مشتری است که می تواند مقام های دولتی فاسد را برای گشایش و اداره یک حساب بی نام، مورد حمایت          قرار دهد. رعایت نکردن هوشیاری در بانکداری اختصاصی ممکن است در نتیجه فقدان شناخت نسبت به خانواده، موسسه یا روابط تجاری افراد صاحب نفوذ باشد، زیرا مقام های فاسد اغلب از نزدیکان و دیگر وابستگان خود برای پولشویی وجوه غیر قانونی، استفاده می کنند .

برای مقابله با سوء استفاده از این شیوه بانکداری، یازده بانک اختصاصی بین المللی رهنمودهای ضد پولشویی ویژه ای موسوم به اصل ولفسبرگ[۲] را تدوین کرده اند. عنصر اصلی این رهنمودها، بکارگیری کامل اصل شناسایی مشتری است. همچنین موضوع  هایی مانند پذیرش و شناسایی مشتری، شناسایی مالکان ذی نفع برای تمام حساب ها، رعایت هوشیاری نسبت به مشتریان عادی و مشتریان با ریسک زیاد «به ویژه مقام های دولتی، خانواده ها و وابستگان آن ها»، شناسایی معاملات غیر عادی یا مشکوک و نظارت بر فعالیت حساب ها از دیگر مفاد این رهنمودها، به شمار می آید. در عین حال، این اصول، مفاهیم جدیدی را در برنمی گیرد و         وسیله ای برای تقویت برخی عناصر اساسی مربوط به برنامه حفظ هوشیاری نسبت به مشتری به شمار می رود.

گفتارسوم: بانکداری کارگزاری (مکاتبه ای) [۳]

در بانکداری کارگزاری، وجود ارتباط غیر مستقیم بین افراد و بانک کارگزار سبب               می شود که بانک کارگزار، خدماتی را به افراد یا نهاد مالی ارائه دهد که نه خود هویت آن ها را شناسایی کرده است و نه اطلاعات خاصی از مشتریان بانک مسئول در اختیار دارد. بنابراین، کارگزار باید با فرض اینکه تمام بررسی های لازم و نظارت پیگیر بر تغییرات حساب های مشتریان از سوی بانک مسئول انجام شده، به اطلاعات ارائه شده از سوی بانک، اعتماد کند. به علاوه، ممکن است استانداردهای ضد پولشویی  بانک های کارگزار و مسئول یکسان نباشد.

وجود شاخه های فرعی یک بانک مسئول برای ارائه تسهیلات بانکی، یکی از موارد قابل توجه پولشویان است، به این ترتیب که امکان دارد بانک های ارائه کننده تسهیلات کارگزاری از بانک مسئول، تسهیلات ارائه شده را به بانک اصلی ارسال نکنند. اینگونه چشم پوشی ها در برخی موارد سبب می شود که بانک کارگزار از فعالیت تجاری یا هویت شاخه های فرعی و حتی انواع خدمات مالی ارائه شده، بی اطلاع بماند.

از آنجا که نظارت بر تک تک نقل و انتقالات یک معامله کلان بین حساب های کارگزاری، کاری دشوار است و با توجه به آنکه بانک های کارگزاری به تصور اینکه بانک مسئول                  کنترل های لازم را برای نظارت بر موارد پولشویی انجام داده است، اقدام های پیشگیرانه دیگری را انجام نمی دهن ، امکان تشدید خطرهای یاد شده  افزایش می یابد. از دیگر موارد مشکوک در مورد حساب ها، می توان به نقل و انتقال های تلگرافی پرحجم و متعدد، معاملات مکرر بر اساس الگوهای تکراری و غیر عادی و ناهماهنگی در انتقال وجوه با فعالیت های تجاری عادی یا مورد انتظار، اشاره کرد.

[۱]– رهبر، میرزاوند، همان ،ص ۵۲.

[۲] – اصل ولفسبرگ، مجموعه ای از رهنمودهای ضد پولشویی است که در اکتبر سال ۲۰۰۰ از سوی یازده بانک               بین المللی برای عملیات بانک اختصاصی تدوین شده است.

[۳]– بانکداری کارگزاری (Correspondent Bank) ، به ارائه خدمات بانکی از یک بانک (بانک کارگزار)به بانک دیگر (بانک پاسخگو) اطلاق می شود. بانک ها می توانند با تشکیل روابط چندگانه کارگزاری در سطح جهان برای خود و مشتریانشان در حوزه های قضایی که در آن ها حضور فیزیکی ندارند، خدمات ارائه کنند. بانک های بزرگ بین المللی برای هزاران بانک دیگر در گوشه و کنار جهان به عنوان بانک کارگزار، عمل می کنند و از طریق ارتباط با بانک های مسئول دامنه وسیعی از خدمات را از جمله مدیریت وجوه نقد، نقل و انتقالهای بین المللی وجوه، پایاپای چک، حساب های قابل انتقال و خدمات ارزی ارائه می دهند. در حالی که خدمات ارائه شده یک بانک مسئول به بانک های کوچک تر ، تنها به خدمات غیر اعتباری و مدیریت وجوه نقد محدود می شود.

پایان نامه درباره جرم پولشویی و رازداری بانکی

(فایل کامل موجود است )